ISO 9001

Τα πρότυπα διαχείρισης ποιότητας αποτελούν την εξέλιξη προηγούμενων προτύπων, τα οποία είχαν καθιερωθεί για τον ποιοτικό έλεγχο των προϊόντων της αμυντικής Βιομηχανίας. Τα πρώτα αναγνωρισμένα πρότυπα  εμφανίστηκαν μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, όταν η Αμερική προσπάθησε να τυποποιήσει την ποιότητα στον στρατό (MIL-Q-9858, MIL-I-45208). Τα παραπάνω πρότυπα αποτέλεσαν την βάση για μία σειρά προτύπων που εκδόθηκε στην συνέχεια από το ΝΑΤΟ (AQAP, αρχές του ’70). Η  ανάγκη για πρότυπα ήταν πλέον ξεκάθαρη. Οι αρχικές εκδόσεις των κώδικων πρακτικής BS 4891 και BS 5179 στο Ηνωμένο Βασίλειο αντικαταστάθηκαν από το πρότυπο BS 5750 (1979), το οποίο χρησιμοποιήθηκε από πολλές επιχειρήσεις διαφόρων τομέων.

Το 1987 η επιτροπή του Διεθνούς οργανισμού Τυποποίησης, ISO (International Organization for Standardization) δημιούργησε μια σειρά προτύπων, τα οποία ήταν βασισμένα στο BS5750, την σειρά EN ISO 9000.

Η σειρά ISO 9000 καθιέρωσε αρχικά ένα στοιχειώδες μοντέλο διασφάλισης της ποιότητας και επικεντρώθηκε στην ποιότητα που θεωρείται η συμμόρφωση του προϊόντος. Η σειρά ISO 9000 υπέστη αναθεώρησεις το 1994, το 2000, το 2008 και τέλος το 2015. 

Το πρότυπο ISO9001:2015 αποτελεί την βάση για την δημιουργία ενός Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας.

Παράλληλα με τα πρότυπα δημιουργήθηκαν οι Φορείς Πιστοποίησης Τρίτου Μέρους (Third Party Certification Bodies), με σκοπό να εξασφαλίζεται η ανεξαρτησία της αξιολόγησης των Συστημάτων Διαχείρισης των εταιρειών, καθώς και οι Εθνικοί Φορείς Διαπίστευσης, με σκοπό την θεσμοθέτηση μεθόδων ελέγχου της λειτουργίας των φορέων πιστοποίησης και την διασφάλιση της ικανοποιητικής λειτουργίας τους.

ISO 14001

Η πολύτιμη εμπειρία που αποκτήθηκε από την ανάπτυξη των διεθνών προτύπων διαχείρισης ποιότητας αποτέλεσε την βάση πάνω στην οποία δομήθηκε η σειρά ISO 14000 (1996) για τα συστήματα περιβαλλοντικής Διαχείρισης, καθώς και οι μέθοδοι πιστοποίησης και διαπίστευσης που σχετίζονται με αυτή.  Το ISO14001  αναπτύχθηκε με βάση το Βρετανικό πρότυπο BS 7750 καθώς και άλλα εθνικά και ευρωπαϊκά πρότυπα που αφορούσαν την περιβαλλοντική διαχείριση. To BS 7750 ήταν το αποτέλεσμα μιας ομάδας εργασίας που συγκροτήθηκε από εκπροσώπους των βιομηχανιών, της βρετανικής κυβέρνησης και περιβαλλοντικών ομάδων, το πρώτο σχέδιο της οποίας εκδόθηκε το 1992.

Το πρότυπο ISO 14001:2015 αποτελεί την βάση για την δημιουργία ενός Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης.

Αντίστοιχα έχουν αναπτυχθεί διάφορα πρότυπα για την δημιουργία συστημάτων διαχείρισης που αφορούν την Υγεία & Ασφάλεια των εργαζομένων, την Ασφάλεια των τροφίμων κ.α. Τα σημαντικότερα συστήματα διαχείρισης παρουσιάζονται παρακάτω:

• ISO 9001:2015 - Σύστηματα Διαχείρισης Ποιότητας
• ISO 14001:2015 - Συστήματα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης
• ISO 22000:2018 (HACCP) - Συστήματα Διαχείρισης της Ασφάλειας των Τροφίμων
• ISO 45001:2018 - Συστήματα Διαχείρισης της Υγείας & Ασφάλειας στην Εργασία
• ISO 27001:2013 - Συστήματα Ασφαλούς Διαχείρισης Πληροφοριών
• ISO 39001:2012 - Συστήματα Διαχείρισης για την Οδική Ασφάλεια
• ISO 50001:2018 - Συστήματα Ενεργειακής Διαχείρισης 

   Τα παραπάνω πρότυπα, αν και παρουσιάζουν πολλά κοινά στοιχεία, έχουν διαφορετικές δομές, γεγονός που δημιουργεί δυσκολίες στην κατανόηση και την χρήση τους Προκειμένου να καταστεί δυνατή η εναρμόνιση όλων των προτύπων, ο Οργανισμός ISO σχεδίασε μία κοινή δομή με πανομοιότυπη διάρθρωση κεφαλαίων, κειμένων όρων και ορισμών για όλα τα πρότυπα των Συστημάτων Διαχείρισης. Η νέα αυτή δομή χαρακτηρίζεται από τον Οργανισμό ISO ως "High Level Structure"(ANNEX SL). 

Νέα δομή προτύπων (High Level Structure)

Σκοπός της νέα δομής είναι η ενοποίηση των συστημάτων διαχείρισης στο μέλλον (Integrated Management Systems). H πορεία της διαδικασίας της μετάβασης στην νέα δομή παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα: